Trọn bộ Câu hỏi ôn tập Ngữ văn lớp 9 bài “Nói với em” của tác giả Y Phương dành cho các bạn học sinh tham khảo tại đây:
Đề 1. Trong hai câu thơ:
Chân phải bước về phía cha
Chân trái bước về phía mẹ
1. Hai dòng thơ trên nằm trong bài thơ nào? cho ai? Nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ?
Hai câu thơ trước nằm trong bài thơ Nói với con của Y Phương.
Hoàn cảnh ra đời: Bài thơ ra đời năm 1980 khi đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân cả nước nói chung và thiếu nhi các dân tộc miền núi nói riêng còn rất nhiều khó khăn, thiếu thốn. Từ thực tế khó khăn đó, nhà thơ đã viết bài thơ này để tự tin, tự động viên mình và nhắn nhủ con cháu mai sau.
2. Chép đúng chín dòng thơ sau để hoàn thành bài thơ có hai dòng thơ trên. Nội dung của bài thơ là gì?
thơ:
Một bước để chạm vào âm thanh
Hai bước để cười
Tôi rất yêu người của tôi
Đan bằng nan hoa
Tường nhà Ken có bài hát
rừng hoa
Con đường của những trái tim
Cha mẹ luôn nhớ ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.
Nội dung bài thơ: Bài thơ nói về nguồn thức ăn của mỗi con người. Đó là tình cảm ấm áp, là lời khuyên đáng tin cậy của người cha dành cho con trai mình. Nhà thơ muốn nói với con rằng: vòng tay yêu thương của cha mẹ, của gia đình, tình cảm sâu nặng quê hương chính là chiếc nôi nuôi lớn con nên người.
3. Em hiểu “đồng chí” là gì? Cách gọi tên “đồng minh” của tác giả sâu sắc đến mức nào?
“Đồng minh” là chính đồng bào, đồng bào vùng miền, đồng bào quê hương, gần gũi thân thương.
Cách đặt tên “đồng minh” của tác giả càng làm cho lời thơ thêm nghiêm trang, trìu mến. Đó là một tiếng gọi rất trìu mến, đầy tình cảm tha thiết. “Đồng minh” là những người đáng yêu và đáng quý.
4. Viết đoạn tổng-chia-hợp (10-12 câu) phân tích bài thơ trên. Phần sử dụng bổ ngữ.
Khổ thơ đầu trong bài “Nói với con” của Y Phương nói về nguồn gốc nuôi dưỡng của mỗi con người. Đầu tiên, Y Phương muốn nói với các bạn rằng cội nguồn nuôi sống mỗi người chính là tình yêu thương vô bờ bến mà cha mẹ dành cho con cái – tình yêu thương gia đình. Bằng những hình ảnh thơ cụ thể, giàu chất thơ xen lẫn những nét độc đáo trong cách nghĩ và cách diễn đạt của người dân miền núi, tác giả đã tạo nên một khung cảnh gia đình đầm ấm đầy ắp tiếng cười. Tình yêu sâu nặng, thiêng liêng giữa cha mẹ và con cái là sợi dây gia đình bền chặt được hình thành từ những khoảnh khắc hạnh phúc giản đơn. Nguồn nuôi sống mỗi người không chỉ là gia đình, mà còn là quê hương, thiên nhiên tươi đẹp thấm đượm tình yêu thương. Quê hương được thể hiện qua hình ảnh anh em, cách gọi thân thương, trìu mến, gợi sự gần gũi, trìu mến. “Đồng minh” đẹp bởi tính cách tài năng và khiếu hài hước. Mái ấm này là chiếc nôi đưa các em đến với cuộc sống bình yên. Khổ thơ đan xen, trải dài từ tình cảm gia đình đến quê hương, bài thơ vừa là tình cảm ấm áp, vừa là lời khuyên đáng tin cậy của người cha dành cho con. Bằng hình ảnh thơ đẹp, giản dị bằng ngôn từ cụ thể, sinh động, chính xác, người cha muốn nói: Vòng tay yêu thương của cha mẹ và gia đình, tình cảm quê hương sâu nặng là nguồn nuôi dưỡng con cái.
5. Tên một tác phẩm trong chương trình ngữ văn 9 về tình cha con?
Bài văn “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng.
Đề 2. Trong bài Nói với con, Y Phương viết:
Đồng đội yêu tôi rất nhiều
Mức độ buồn bã cao
Xa nuôi chí lớn
Dù thế nào đi chăng nữa, tôi vẫn muốn
Sống trên đá không ghét đá gồ ghề
Sống ở Thung Lũng không ghét Thung Lũng Nghèo
Sống như sông, như suối
Lên thác xuống vách đá
Không cần cảm ơn”
1. Nêu chủ đề và vòng cảm xúc của bài thơ?
Chủ đề: Tình cảm gia đình – quê hương.
mạch cảm xúc:
Bài văn Lời cha nói với con về cội nguồn của thức ăn: Con lớn lên trong tình yêu thương đùm bọc của cha mẹ, trong cuộc sống lao động đầy thi vị của quê hương. Rồi nhà thơ nói đến những phẩm chất tốt đẹp của người đồng đội, để rồi người cha bày tỏ niềm tự hào về sức sống mãnh liệt và sự trường tồn của những truyền thống cao quý của đất nước mình, mong muốn con mình sẽ mãi xứng đáng với truyền thống ấy.
2. Tại sao ở đầu tác giả dùng từ “yêu” (em ơi người yêu ơi) nhưng ở đoạn này tác giả lại dùng từ “thương” (người bạn rất yêu em)?
Nếu ở trên nói “Bố yêu con lắm” – yêu cuộc sống giản dị vui tươi, yêu làng quê thơ mộng, yêu những trái tim chân thành, trìu mến thì ở đây người bố nói “Bố yêu con lắm”. Bởi sau chữ “thương” là những gian nan, vất vả của người đồng hương. Người cha thể hiện tình yêu thương chân thành đối với những gian nan thử thách và nghị lực của đồng đội đã trải qua.
3. Định nghĩa các thuật ngữ ở phần trên. Bạn hiểu ý nghĩa của thuật ngữ này như thế nào?
Thuật ngữ được sử dụng là: “dốc lên và xuống”.
Nghĩa của từ: Là sự vất vả, lam lũ, cực khổ mà người dân nơi đây phải trải qua.
Chủ ngữ 3. của đoạn thơ:
Đồng chí thô lỗ, hai đứa con trai
1. Chép đúng ba câu thơ sau?
Không nhiều người còn trẻ
Các đồng chí tự tạc đá dựng nước nhà
Còn quê hương thì tùy tục.
2. Hình ảnh “người đồng đội da sần sùi” và “người đồng đội khắc cốt ghi tâm” có sức biểu cảm như thế nào? Phân tích hai hình ảnh thơ này?
Cách diễn đạt này đậm tính dân tộc, độc đáo nhưng vẫn hàm chứa ý nghĩa sâu sắc. Cách diễn đạt này đã tạo nên nét khác biệt, độc đáo. Hình ảnh “đồng đội đục đá dựng quê hương” vừa hiện thực – vừa là sự mô phỏng cách xây nhà bằng đá của đồng bào miền núi cao, lại mang ý nghĩa ẩn dụ sâu sắc. Đồng minh dùng bàn tay, khối óc và sức lao động của mình để làm đẹp quê hương.
Quê hương là điểm tựa vững chắc về tinh thần, là phong tục tập quán là chỗ dựa cho con người về ý chí và niềm tin.
3. Viết đoạn văn phân tích đoạn văn trên?
Qua bốn câu thơ ngắn gọn, với cách diễn đạt giản dị, nhà thơ Y Phương đã khiến người đọc cảm nhận sâu sắc trước tấm lòng tri ân Tổ quốc của mình. Đồng đội tuy “thô da” – mộc mạc, chân chất, giản dị nhưng “không bé nhỏ”, học có chí lớn, bản lĩnh và niềm tin vững vàng. Mâu thuẫn này đã củng cố vị trí của các đồng chí của anh ta. Đơn giản, nhưng đầy ý chí. Họ có thể thô sơ về thể xác, nhưng họ không hề trẻ về tinh thần, về khát vọng xây dựng đất nước. Hình ảnh “đồng đội đục đá dựng quê hương” vừa hiện thực – vừa là sự mô phỏng cách xây nhà bằng đá của đồng bào miền núi cao, lại mang ý nghĩa ẩn dụ sâu sắc. Đồng minh dùng bàn tay, khối óc và sức lao động của mình để làm đẹp quê hương. Quê hương là điểm tựa vững chắc về tinh thần, là phong tục tập quán là chỗ dựa cho con người về ý chí và niềm tin. Đoạn thơ đã phổ biến tinh thần tự hào yêu nước, ý thức bảo vệ cội nguồn, giữ gìn truyền thống tốt đẹp của quê hương đồng chí.
