NovaTeen giới thiệu cho các bạn van ban về bài thơ đồng chí của tác giả Chính Hữu. Thông qua những nội dung cơ bản này, các em sẽ nắm bắt được những thông tin cốt lõi nhất để làm bài thi một cách hiệu quả nhất.
Nội dung cơ bản của bài thơ Đồng Chí – Chính Hữu
I. Tìm hiểu chung
-
Thông tin khác:
– Là nhà thơ – chiến sĩ trong suốt thời kỳ chống Pháp – Mỹ.
– Sáng tác chủ yếu tập trung vào hình ảnh người lính và chiến tranh.
– Phong cách thơ: Bình dị, cảm xúc xạ nén, vừa thiết tha, trầm hùng lại vừa lắng, hàm nghịch.
-
Đây là bức tranh:
* Hoàn cảnh sáng tác: 1948
– Tại nơi ông phải điều trị bệnh. Bài thơ là sự thể hiện những tình cảm tha thiết, sâu sắc của tác giả với những người đồng chí, đồng đội của mình.
– Những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp – khó khăn, thiếu thốn.
Họ là >>> Làm thế nào để đạt điểm cao môn Văn lớp 9 trong các kỳ thi?
II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Cơ sở cấu hình thành tình đồng chí:
*Cùng chung cảnh ngộ:
– “Nước mặn đồng chua”: Vùng đồng bằng ven biển quanh nam ngập nước.
– “Đất cào lên chống đá”: vùng núi trung du khô cằn chống chọi đá.
=> Thành ngữ gợi những vùng quê nghèo khó. Họ có chung hoàn cảnh xuất thân là những người nông dân mặc áo lính.
* Cùng nhiệm vụ chung, lý tưởng chiến đấu:
– “Súng bên súng” là sự sát cánh bên nhau trong chiến đấu. Họ cùng nhau xông pha đánh giặc để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ quê hương, Tổ quốc.
– “Đầu mối bên đầu” là sự gần gũi của tình cảm, là sự “tâm đầu ý hợp”. Họ cùng chung suy nghĩ, lý tưởng.
=> Hình tượng tượng, điệp từ, đối => khẳng định sự gắn bó, khắc khoải giữa những người lính. Họ cùng chung nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, cùng chung suy nghĩ, cùng lý tưởng cao đẹp.
* Cùng chia sẻ mọi gian lao, thiếu thốn:
– Đêm ở Việt Bắc rất rét, người lính không có đủ chăn ấm để đắp, họ nằm chung với nhau, cùng đắp chung một tấm chăn.
– Từ thân thiết đến gần giao rồi hiểu nhau, họ đã trở thành những người bạn tri kỷ. “Tri kỷ” để nói đến tình bạn thân thiết, hiểu bạn như hiểu mình.
* Câu thơ thứ 7 “Đồng chí”
– Hình thức: đặc biệt, câu thơ ngắn gọn, chỉ có 2 từ, cùng dấu “!”
– Ý nghĩa/nội dung:
+ Lá nhan đề , biểu hiện chủ đề của bài thơ.
+ Khép lai ý thơ đoạn trên, mở ra ý thơ đoạn dưới.
+ Tiếng gọi tha thiết, như một nốt nhạc làm điệu sáng cả bài thơ, là kết tinh của một tình cảm cách mạng mới chỉ có ở thời đại mới…
2. Những biểu hiện của tình đồng chí
* Thấu hiểu những tâm tư, tình cảm của nhau:
– Cảnh ngộ khó nghèo, mối bận tâm của nhau hướng về gia đình, quê hương.
– Ý chí lên đường, lòng yêu nước, khi tổ quốc cần, sẵn sàng hi sinh những hạnh phúc riêng tư để cầm súng ra trận.
+ “Mặc kệ” – thái độ dũng mãnh, dũng mãnh; ý chí quyết tâm ra trận.
+ Không phải là thái độ bất cần, phó mặc, mà là sự hi sinh cái riêng vì lợi ích chung của đất nước, vì độc lập tự do của dân tộc.
– Nỗi nhớ quê hương “Giếng nước gốc đa nhớ người lính”.
+ Hoán dụ “Giếng nước gốc đa” – hình ảnh quê hương, những người thân của những người lính.
+ Nhân hóa “nhớ”: quê hương nhớ người ra lính hay chính là những người ra đi không nhớ về gia đình, quê hương của mình. Tình cảm da diết nhớ thương – thường trực và đậm nét.
* Đồng cam cộng khổ, cùng giúp nhau vượt qua mọi khó khăn, thiếu thốn.
– Trải qua căn bệnh sốt rét
+ Những câu thơ nói về sự hạ hành của bệnh tật: Lớn lạnh, sốt chạy người, nhếch nhác mồ hôi.
+ Họ lo lắng, quan tâm cho nhau.
Trốn qua cuộc đời quân ngũ thiếu niên:
+ NT liệt kê “áo rách”, “quần vá”, “chân không giày” => cuộc sống khó khăn, thiếu buổi trong buổi đầu trận chiến.
+ Thiên nhiên rừng núi khắc nghiệt “buốt giá”.
=> Ca tính người chiến sĩ: họ biết đồng cam cộng khổ, đùm bọc nhau cùng vượt khó, bệnh tật.
=> Người chiến đấu xuất thần với tinh thần lạc quan, vượt qua khó khăn, thử thách. Và tình đồng chí, đồng đội thắm thiết sâu nặng.
3. Tình đẹp của tình đồng chí trong chiến đấu
* Hoàn cảnh sống và chiến đấu
– Hoàn cảnh sống khắc nghiệt: không gian rừng rộng lớn, hoang vu; rừng rừng Việt Bắc sương giá, sương dày đặc quyền xóa.
– Không căng thẳng trước một trận chiến đấu.
* Lòng tốt của tình đồng chí:
– Là tình cảm đồng đội, sát cánh bên nhau trong chiến đấu.
– Là tư thế chủ động, sẵn sàng chiến đấu.
– Là tâm hồn lãng mạn, bay bổng.
* Câu thơ cuối “Đầu trang treo”
– La hình ảnh mô tả thực tế được phát hiện từ những đêm hành quân, phục kích chờ kẻ thù.
– Là hình ảnh thơ độc, gợi nhiều liên tưởng:
+ “Súng” biểu tượng cho chiến tranh, hiện sự tàn phá.
+ “Trăng” biểu tượng cho hòa bình, cho vẻ đẹp thơ mộng và lãng mạn.
+ Gợi nhiều liên tưởng phong phú: gần và xa, thực tại và mộng, chất đấu và chất trữ tình, chiến sĩ và thi sĩ…
+ Làm nổi bật tâm hồn lãng mạn, bay bổng của những người lính.
+ Phủ định ý nghĩa chân chính, cao cả của cuộc kháng chiến: Chúng ta bền gan chiến đấu, gian khổ hi sinh vì ánh trăng ấy, vì cuộc sống hòa bình.
iii. TẬP BÀI BÀI “ĐỒNG CHÍ” – CHÍNH HỮU
Câu 1. Cho đoạn thơ sau:
Quê hương anh nước mặn đồng chua
Làng tôi nghèo đất cày lên đập đá.
Và anh ấy nói rằng anh ấy có một cuộc sống,
Tự phương trời đã hẹn quen nhau.
Súng bên súng, đầu súng,
Đừng lo lắng về những gì bạn đã làm.
Đồng chí!
(Chính Hữu, đồng chíSGK ngữ văn 9tập một, NXB Giáo dục 2016 )
- Bài thơ “Đồng chí” được sáng tác vào năm nào? Văn bản nào em đã học trong chương trinh ngữ văn 9 được ra mắt bạn đọc cùng nam với bài thơ này?
- Em hiểu thế nào là “nhân đôi tri kỷ”? Tại sao làm gì để “anh” và “tôi” từ “xa lạ” trở thành “đôi tri kỷ”?
- Anh có biết chuyện gì đã xảy ra với trái tim của con gái anh khi anh chưa chết không?
- Viết đoạn văn khoảng 12 câu theo cách lập luận diễn đàn dịch để làm rõ những cơ sở hình thành nên tình đồng chí trong đoạn thơ trên. Đoạn văn có sử dụng một câu cảm thán ( gạch chân và chú thích rõ ràng )
Câu2.
- Ghi lại chính xác 6 câu thơ tiếp theo câu thơ “Anh với tôi biết từng cơn rét lớn” trong bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu.
- Câu thơ “Thương nhau tay ôm lấy bàn tay” đã diễn tả rất xúc động về tình đồng chí giữa những người lính cách mạng. Hãy nêu cảm nhận của em về chi tiết thơ này.
- Hình ảnh “tay nắm lấy bàn tay” khiến ta liên tưởng đến hình ảnh tương tự trong bài thơ về đề tài người lính trong chương trình ngữ văn lớp 9. Hãy ghi lại chín Phẩm, bạn đang làm gì?
- Viết một đoạn văn (khoảng cách 10 câ) Theo cách lập luận tổng – ph nn – hợp trình bày cảm nhận của em về đ đn thơ đã chép ở ý 1.trong đoạn văn có sử dụng 1 lời dẫn trực tiếp và chỉ rõ )
Câu 3. Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi:
Đừng lo lắng về tên của bạn
Cận kề nhau chờ kẻ tấn công
Đầu súng trang treo.
(đồng chí – Chính Hữu, ngữ văn 9tập 1, NXB Giáo dục, 2010)
- Khi nêu xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác bài thơ “Đồng chí” có bạn học sinh viết:
Bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu trích từ tập thơ “Vầng trăng ánh lửa” và được sáng tác trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
Em hãy sửa lỗi kiến thức của câu văn trên.
- Hãy ghi lại tên tác phẩm đã học (ghi rõ tên tác giả) sáng tác cùng năm với bài thơ “Đồng chí”.
- Về câu thơ cuối của bài thơ, nhà thơ Chính Hữu kẻ rằng lúc đầu ông viết là “Đầu súng ngắm trăng treo”, sau đó bớt đi một chữ. Có gì sai với trái tim của bạn? Theo em, vì sao tác giả lại giảm đi như vậy.
- Hãy viết một đoạn văn khoảng 12 câ câch cách lập luận tổng – ph nn – hợp với chủ đề: ba câ c bài thơ là bức tra – đẹp về tình đồng chí, là biểu tượng đẹp về cuộ Trong đoạn có sử dụng câu cảm thán (gạch dưới câu cảm thán).
